De omvang is echt omgekeerd evenredig met zijn reputatie: De Herberg met het Hoefijzer werd en wordt door vele generaties middelbare scholieren vooral gelezen vanwege het geringe aantal woorden, niet omdat ze zo geïnteresseerd zijn in herbergen (misschien ook wel) of Albanië (waar het verhaal zich afspeelt) of bloedwraak (het thema van dit boekje).
De schrijver heet A. den Doolaard, een pseudoniem van Cornelis Spoelstra (1901-1994). Den Doolaard deed zijn schrijversnaam meer dan eer aan en zwierf over de wereld, met een grote voorkeur voor de Balkan. Daar speelt dit boek zich ook af.
Noord-Albanië
Het verhaal in het kort: Engelse geoloog bezoekt Noord-Albanië in de jaren 30 van de 20e eeuw, laat zich zijn pistool ontfutselen door een 15-jarige jongen uit dit gebied waar gewoonterecht belangrijker is dan de wet. De jongen schiet met het wapen de minnaar van zijn schoonzuster dood, wordt achtervolgd door gendarmes uit de grote stad en sterft vervolgens door hun kogels terwijl de geoloog en de plaatselijke priester machteloos moeten toekijken.
Mooi? Ja, mooi. Volgens een recensie uit het jaar van verschijnen zelfs een meesterstuk van compositie. “Klaarheid en spanning nemen geleidelijk en in gelijke mate toe, en aan het eind straalt de glans van den moed en van den deemoed nog eens over het geheel.” Ook mooi gezegd.
Wat doet dat hoefijzer daar?
Maar nu, welke rol speelt die herberg in het verhaal? En wat doet dat hoefijzer daar? De herberg staat in Scutari, de stad waar de geoloog in Grand Hotel Londen intrek neemt voor hij de bergen ingaat. De bijnaam van het hotel is De Herberg met het Hoefijzer, omdat er een hoefijzer naast de toegangsdeur hangt. In de herberg ontmoet hij de jongen die zijn pistool steelt en het hoefijzer als amulet meeneemt naar het bergdorpje Teth. In en om dat dorpje speelt het dramatische verhaal zich verder af. Aan het slot van het boek keert de geoloog van Teth terug naar Scutari en naar de herberg, waar hij het hoefijzer weer ziet hangen op zijn vertrouwde plek aan de deurpost naast de ingang. Als teken van vrijheid.
Innerlijke stem
Herlezen? Natuurlijk! Om dezelfde recensent als hierboven te volgen: ook in deze vertelling verloochent Den Doolaard zijn voorliefde voor “het vitale, bruischende” niet, maar er mengt zich een ander element doorheen, “de aandacht voor de innerlijke stem”. Zeker in onze tijden een aanrader.
