Buitenlust, Amerongen (Utrecht)

Amerongen is een oud dorp, met een eerste vermelding uit 1126 en met gelukkig nog veel historische gebouwen. Door de aanleg in 1930 van een doorgaande weg buiten het dorp om is het karakter grotendeels intact gebleven. De geschiedenis van Amerongen wordt enerzijds gedomineerd door Kasteel Amerongen en anderzijds door de eeuwenlange tabaksteelt. De overgebleven tabaksschuren getuigen daar nog van, al zijn die in de bebouwde kom meestal tot woonhuis verbouwd.

Van oudsher is Amerongen een agrarische gemeenschap. In die tijd leveren de schapen op de heidevelden van de Heuvelrug de mest voor de akkers. Na de bedijking zijn de uiterwaarden met vruchtbare rivierklei eveneens geschikt voor landbouw geworden. Kasteel Amerongen ligt ten zuiden van het dorp in de uiterwaarden. Het wordt in het rampjaar 1672 geheel verwoest door de Fransen, maar later in de huidige stijl weer opgebouwd. Het is eigendom van Stichting Kasteel Amerongen – en een bezoek meer dan waard.

Op een uitloper van de Amerongse Berg staat, tegen de uiterwaarden aan en vlak bij het kasteel, de Andrieskerk, een laatgotische kerk waarbij de bouwstijl van de hoge toren is afgeleid van de Utrechtse Domtoren. De kerk is te bezichtigen en er worden rondleidingen verzorgd. Even ten noorden van de kerk ligt het Tabaksmuseum, waarin de geschiedenis van de tabaksteelt zichtbaar is. Bij Amerongen liggen naast de Amerongse Berg (met ruim 62 meter de hoogste) de Hazenberg, de Vlakke Berg, de Geerenberg, de Zuilensteinse Berg en de Galgenberg (waar inderdaad ooit een galg heeft gestaan, die echter nooit is gebruikt).