Hotel & Eetcafé Duhoux is al ruim honderd jaar een ambachtelijk en authentiek familiebedrijf in Wirdum. De hotelkamers zijn knus, het eetcafé gezellig en de zalen voor bijzondere bijeenkomsten bijzonder geschikt. En – even bijzonder – er staat nog steeds een prima onderhouden biljarttafel.
Duhoux ligt aan de hoofdstraat van het gemoedelijke dorpje Wirdum, dat je voordat je het weet inrijdt en weer uitrijdt. Dat zou zonde zijn, want een bezoek aan Duhoux betekent voor korte of langere tijd een kennismaking met de meest gemoedelijke kant die de Friezen van zichzelf laten zien.
De sfeer is warm, het is een geliefde bestemming, ook voor de locals die ‘hun’ Duhoux in het hart hebben gesloten. Het terras over de indrukwekkende breedte nodigt uit tot gaan zitten en blijven zitten. En, ook belangrijk, het is er relaxed en rustig. Geen getoeter, geen gehaast, een mooie plek om te ontspannen en even tot jezelf te komen.
Hotel & Eetcafé Duhoux in Wirdum dateert van 1916, maar de geschiedenis van deze familieonderneming gaat veel verder terug. Het begint met Louis Du Houx (inderdaad toen nog zo gespeld) die in februari 1822 van zijn schoonvader een herberg in Vrouwenparochie cadeau krijgt. Louis' kleinzoon Ype werkt weer als kastelein en timmerman in Stiens en Johannes, de oudste zoon van Ype, gaat ook in Stiens aan de slag, maar combineert het vak van kastelein met dat van slager.
Deze Johannes - de vierde generatie na Louis - verhuist in 1903 naar Wirdum en neemt in 1916 samen met zijn vrouw Tjitske het pand aan de Greate Buorren over. Daar vestigen zij hun slagerij annex café. In 1932 neemt zoon Ype, genoemd naar zijn grootvader, het bedrijf van zijn ouders over. Een kwarteeuw later herhaalt de geschiedenis zich als Ype’s zoon Johannes, dus ook naar zijn grootvader genoemd, de nieuwe opvolger is.
Samen met zijn vrouw Wiep profiteert Johannes – de zesde generatie na Louis – van de gasboringen in het noorden waardoor er veel vraag naar kamers is. De zaak breidt flink uit, zo kopen ze het naastgelegen pand. Zoon Bonno gaat met zijn echtgenote Tjitske in 1984 in de familiezaak van Johannes en Wiep aan de slag en elf jaar later worden ze eigenaar en bouwen ze het bedrijf verder uit. Om de traditie voort te zetten, neemt Jean-Louis Duhoux, inderdaad met dezelfde voornaam als de stamvader uit 1822, het bedrijf in 2020 over. Inmiddels zijn we tweehonderd jaar familiegeschiedenis en acht generaties verder en neemt Hotel & Eetcafé Duhoux nog steeds de dominante plek in het dorp Wirdum in die het meer dan verdient.
Wirdum ligt vlak onder Leeuwarden, tussen Wytgaard en Swichum in. Het is een klein dorp – rond de 1150 inwoners – met wortels in de vroege middeleeuwen. Wie door Wirdum wandelt of rijdt voelt nog steeds dat het als terpdorp is ontstaan. Dat laatste heeft ook voor de naam gezorgd, want Wirdum wil zo veel zeggen als 'op de wierde' ofwel op de terp.
In het kleine en rustige dorp staat een monumentaal gebouw in de vorm van de romaans-gotische Sint-Martinuskerk. De kerk is oorspronkelijk in de 12e eeuw uit tufsteen opgetrokken en een eeuw later flink verbouwd. De tweede toren aan de westzijde wordt in 1688 afgebroken vanwege de bouwvalligheid en aan de cementindustrie verkocht. Daardoor krijgen de Wirdummers de bijnaam 'tuorkefretters' (torentjevreters). De flinke pastorie is in 1875 in een ruime tuin tegenover de kerk neergezet. Het is ook hier - rond de kerkterp en aan de Greate Buorren en de Lytse Buorren aan de westzijde - dat de eerste bebouwing in Wirdum wordt opgetrokken.
Anderhalve kilometer ten noorden van Wirdum ligt, midden in de weilanden, omgeven door bomen en een uitgedroogde gracht, een vervallen en indrukwekkende begraafplaats. Tot eind 18e eeuw staat hier Jousmastate dat in de 16e eeuw in handen komt van de familie Eysinga die hier hun begraafplaats laat aanleggen. De waterloop rondom de begraafplaats is een overblijfsel van de oude slotgracht.
Je rijdt of wandelt vanuit Wirdum zo het weidse Friese boerenland in. Bijvoorbeeld door een rondje te maken langs dorpen en nederzettingen als Swichum, Wergea, Eagum, Reduzum en via Wijtgaard weer terug. Iets verderop ligt het Nationaal Park De Alde Feanen (de Oude Venen), maar iets verderop betekent in dit stuk van Friesland dat je er in een vloek en een zucht bent.
In dit laagveenmoeras van ruim 4000 hectare komen 450 soorten planten voor en er broeden ruim honderd soorten vogels, waaronder de zeearend. Het landschap in De Alde Feanen is afwisselend: petgaten, rietlanden, ruigten, struwelen en moerasbossen bepalen je uitzicht. Je kunt hier wandelen, fietsen, varen en genieten van de natuur, de vogels en de rust.
Na de vervening worden de randen van De Alde Feanen door de mens omgevormd tot wei- en hooilanden. In een later stadium gaat men over tot inpoldering. De laatste grote inpoldering (De Hege Warren, 400 hectare) vindt plaats in 1939. Een groot deel van De Alde Feanen is overigens niet ingepolderd. Met de modernisering en schaalvergroting van de landbouw wordt het voor de boeren in De Alde Feanen steeds moeilijker een boterham te verdienen. Het natte, kleinschalige landschap en het ontbreken van een goede ontsluiting en nutsvoorzieningen zorgen ervoor dat de boeren uit de kern van het gebied verdwijnen. Nu voeren natuur en recreatie de boventoon.
Bronnen: Hotel & Eetcafé Duhoux | frieslandwonderland.nl, Historisch Centrum Leeuwarden, np-aldefeanen.nl, Wikipedia
Pictogram: bar Chanut is Industries (iconfinder.com)
Midden in het dorp Wirdum, in de streek Fivelingo
Hotel & Eetcafé Duhoux
Greate Buorren 4-8
9088 AE Wirdum
(058) 255 15 13
info@hotel-duhoux.nl
https://hotel-duhoux.nl/
Zondag-donderdag 16.00-22.00 uur
Vrijdag-zaterdag 10.00-23.00 uur
1916
Jean-Louis Duhoux (2020)
Greate Buorren 4-8, 9088 AE Wirdum, NL