Frederiksoord, Frederiksoord (Drenthe)

Name: Frederiksoord, Frederiksoord (Drenthe)
Telephone: (0521) 38 15 00

Profiel

Hotel Frederiksoord bevindt zich in een omgeving die doordrenkt is van meer dan 200 jaar ‘koloniale’ geschiedenis. Het logementsgebouw zelf is nog ouder - dateert uit 1770 - en is geheel teruggebracht in originele staat. Deze herberg prijst zichzelf aan als een mogelijkheid om betaalbaar te overnachten in een luxe en weldadige sfeer. Dat laatste is een knipoog naar de Maatschappij van Weldadigheid, de grondlegger van de kolonie Frederiksoord. Inmiddels vast verankerd op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Het witgepleisterde logementsgebouw is een rijksmonument met 16 traveeën, gedekt door schilddaken die belegd zijn met blauwe pannen. De comfortabele hotelkamers voldoen aan alle eisen van deze tijd, zowel in het hoofdgebouw als in de recent bijgevoegde dependances: De Oude Bakkerij en De Oude Tuinbouwschool. Opvallend zijn de hoge plafonds die een ruimtelijk gevoel geven.

In de omgeving is van alles te beleven en te doen. Cultuur, natuur, rust en ruimte komen hier samen. Na een fietstocht of wandeling is het aangenaam terugkeren naar het logement, om daar uit te rusten bij de open haard of op het ruime terras.

Historie

Frederiksoord (het logement) is ouder dan Frederiksoord (het dorp). Dat komt zo: rond 1770 laat de toenmalige eigenaar van het landgoed Westerbeeksloot een tapperij bouwen langs het water dat daar stroomt, uiteraard de Westerbeeksloot genaamd. Die tapperij is het huidige logement. Pas in 1818 gaat de aanleg van de kolonie Frederiksoord van start, door de speciaal daarvoor opgerichte Maatschappij van Weldadigheid. Die maatschappij neemt ook het landgoed over, inclusief de tapperij. In de ruim 200 jaar sindsdien is de maatschappij eigenaar van het gebouw gebleven. Tot op de dag van vandaag dus.

Na de overname begin 19e eeuw wordt de herberg uitgebreid met een aantal kamers (kosten 4200 Hollandse florijnen) en blijft het als logement fungeren. Ook is in het gebouw de woning van de directeur van de Maatschappij van Weldadigheid ondergebracht. In de jaren 1885-1887 wordt het hotel grondig verbouwd, in 1982 nogmaals en de laatste uitgebreide renovatie dateert van 2013. In de afgelopen 250 jaar kent het logement volgens de archieven een stoet aan uitbaters, zo’n 20 in totaal, vanaf de allereerste tapper Einte Luitjes Voskuil eind 18e eeuw tot aan de huidige exploitant Cees de Vries.

Dichtbij

Frederiksoord is een rustig, vredig en fraai aangelegd dorpje, in het zuidwesten van Drenthe. Je kunt het tevens beschouwen als één groot openluchtmuseum, gewijd aan de werken van de Maatschappij van Weldadigheid. Want in 1818 start in dit gebied een sociaal experiment, een proefkolonie waar paupers uit de stad de kans wordt geboden om volwaardig lid van de samenleving te worden doordat ze werk, onderdak, onderwijs en zorg krijgen. Ook al eindigt het sociale experiment niet zo succesvol als was gehoopt, de koloniën staan wel aan de basis van onze huidige verzorgingsstaat.

Het plan voor Frederiksoord (genoemd naar beschermheer prins Frederik van Oranje-Nassau) is van de hand van Johannes van de Bosch. De 22.000 leden van de Maatschappij van Weldadigheid brengen het geld bijeen om de idealen van deze bevlogen generaal te verwezenlijken. Frederiksoord is de eerste van in totaal zeven koloniën, waartoe bijvoorbeeld ook Wilhelminaoord, Boschoord, Veenhuizen en Willemsoord (in Overijssel) behoren. Allemaal zijn ze inmiddels opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Voordat Frederiksoord kan worden gebouwd, is eerst ontginning van de kale zandgronden nodig. Daarna worden paden en lanen volgens vaste patronen aangelegd, wat nog steeds duidelijk in het landschap zichtbaar is. Dat geldt ook voor de karakteristieke koloniewoningen, boerderijen en andere gebouwen in en rondom Frederiksoord.

Omgeving

Frederiksoord is een fraaie plek om te bezoeken en een prima vertrekpunt om de omgeving te verkennen. Er zijn allerlei wandel- en fietsroutes samengesteld (zie de folders die overal in het dorp verkrijgbaar zijn). Bovendien zijn veel van deze routes aan de hand van bordjes te volgen.

Het gebied rondom Frederiksoord herbergt drie Nationale Parken. Te beginnen met het Drents-Friese Wold ten noorden van Frederiksoord. Dit is na de Hoge Veluwe het grootste aaneengesloten bosgebied van ons land. Naast al die bomen biedt het park veel meer verstrooiingsmogelijkheden van de natuur, zoals zandverstuivingen, vennetjes, heidegronden en het kletsnatte moerasgebied Aekingerbroek. Het is ook een typisch esdorpenlandschap, met bolle akkers buiten de dorpen en beekdalen vol bloeiende bloemen.

Ten westen van Frederiksoord ligt Nationaal Park Dwingelderveld, het grootste natte heidegebied van West-Europa. In dit beschermde natuurgebied (Natura 2000) komen allerlei zeldzame planten en dieren voor. Het Dwingelderveld werd in 2020 door de Nederlandse Stichting Geluidshinder (NSG) verkozen tot ‘Stilste gebied van Nederland’.

Tot slot De Weerribben, een natuurgebied ontstaan op afgegraven veengronden. Er lopen verschillende wandelroutes door de Weerribben, net zoals fietspaden, maar misschien de beste manier om het gebied te ontdekken is per boot. Er zijn verschillende kanoroutes langs de mooiste plekjes en deze routes zijn ook met een fluisterbootje af te leggen.

Verantwoording

Bronnen: Hotel Frederiksoord | Historische Vereniging 't Fledder Kerspel, kolonienvanweldadigheid.eu, nationaalpark-dwingelderveld.nl, rijksmonumenten.nl, Steenwijker Courant, Staatsbosbeheer, Stichting Maatschappij van Weldadigheid, Stichting Weldadig Oord, Wikipedia