Landgoed Ekenstein ligt zeg eens een kilometer ten westen van de bebouwde kom van Appingedam. Het landhuis maakt de belofte - de sfeer van toen, met de kwaliteit van nu - meer dan waar. Er zijn 28 hotelkamers, deels in het historische landhuis, deels in de nieuwbouwvleugel. Ook voor bijeenkomsten is er plek, met maar liefst zeven zalen met elk een eigen uitstraling.
De sfeer van toen mag je ook letterlijk nemen, want in het landhuis is van alles te zien uit vroeger tijden. Zoals de neogotische ridderzaal met de authentieke houten schouw, de gebrandschilderde ramen en een kroonlijst met gotisch maaswerk. Aan het plafond hangt een kaarsenkroon van hertengeweien uit 1870, ontleend aan 16e-eeuwse Duitse interieurs. Ook het buffet met deuren met spiegels is bewaard gebleven. Een bijzonderheid in het aangrenzende restaurant is de 18e-eeuwse antieke inbouwkast.
In de fraaie jachtkamer van landgoed Ekenstein ontving jonkheer Alberda van Ekenstein zijn gasten. De kamer is uniek door de originele sfeervolle wandschilderingen op linnen, op alle muren, met decoratieve landschappen en jachttaferelen.
Ekenstein is een borg, een landhuis dat in 1648 in de Ommelanden bij Tjamsweer wordt gebouwd. De naast Ekenstein gelegen borg Rusthoven dateert uit 1686 en beide landhuizen zijn gesticht door dezelfde familie Eeck. Johan Eeck is de eerste bewoner van de borg die 75 jaar in de familie blijft. Het landgoed is vervolgens 30 jaar in handen van de families Doornbos en Modderman, tot in 1754 Onno Joost Alberda van de borg Scheltema-Nijenstein eigenaar wordt. Ekenstein blijft bijna twee eeuwen in handen van hem en zijn nazaten. Aan het einde van de 18e eeuw wordt de borg vergroot, verfraaid en voorzien van water rondom. In 1827 komt er een park in Engelse landschapstijl en 40 jaar later laat Willem Carel Alberda het landhuis in neogotische stijl verbouwen, geheel volgens de mode van die tijd.
In 1946 koopt de gemeente Appingedam het inmiddels verwaarloosde Ekenstein. Het wordt ingericht als hotel en recreatieoord. Het park krijgt een opknapbeurt, de vijvers worden uitgediept en er komt een hertenkamp, gevolgd door volières, een kinderboerderij, caviastad en speeltuin. In 1957 gaat het volledig gerestaureerde Schathoes als restaurant open voor groepen. In 1989 koopt de familie Pels het landgoed en bouwt het om tot familiehotel en vergadercentrum, gelegen in een rustgevend park in de originele stijl en grenzend, zoals al eeuwen lang, aan het Damsterdiep.
Ekenstein maakt het wel bijzonder gemakkelijk om dichtbij aangename dingen te doen. Dat begint al met het park in Engelse landschapsstijl waarin het landhuis ligt, in 1827 aangelegd door Lucas Pieter Roodbaard. Het landgoed Ekenstein is met de omringende gronden ongeveer 13 hectare groot. Het Damsterdiep dat erlangs stroomt en de rijkdom aan flora en fauna staan garant voor uren wandelplezier. Het is in de omgeving volop mogelijk te fietsen en te wandelen over de smalle weggetjes en paden langs het water en door kleine, pittoreske wierdedorpjes met oude Groninger kerken. Hotel Restaurant Landgoed Ekenstein biedt verschillende wandel- en fietsarrangementen om de omgeving te verkennen.
Appingedam ligt op een kwartiertje wandelen van Ekenstein. Het stadje bestaat al ruim 800 jaar, is gegroeid om verschillende riviertjes heen en heeft veel pittoreske doorkijkjes. De Solwerderstraat is bijvoorbeeld een aaneenschakeling van historische panden, onder meer met de beroemde hangende keukentjes boven het water. Samen zijn ze een van de meest vereeuwigde plekjes van de provincie. Ze dateren vermoedelijk van na 1877 toen het Eemskanaal openging en het Damsterdiep minder belangrijk werd als scheepvaartroute. Verder is Appingedam een stad van fascinerende godshuizen: de romaans-gotische Nicolaikerk uit de 13e eeuw met het in 1630 ertegenaan gebouwde raadhuis, de gereformeerde kerk uit 1927 volgens de principes van de Amsterdamse School, de oudste synagoge van Groningen uit 1801, het kerkje Nicolaas uit 1901 met de bijzondere gebrandschilderde ramen en de als barak vormgegeven Molukse kerk uit 1960.
Appingedam was vanouds de belangrijkste stad van Fivelingo, een streek ten noordoosten van de stad Groningen. Fivelingo is de naam van een van de Ommelanden: de plattelandsdistricten rondom de stad Groningen. Het weidegebied is doorsneden door veelal kronkelende maren (waterlopen), sloten en fietspaden. Veel plaatsjes hier zijn wierdedorpen, vaak grotendeels afgegraven. Ook komen er allerlei borgen (landhuizen) in het landschap voor. In Groningen zijn bovendien de meeste goed bewaarde middeleeuwse kerkjes ter wereld te vinden, vakkundig beheerd door de Stichting Oude Groninger kerken.
Bronnen: Landgoed Ekenstein | bovengroningen.com, eemsdelta.nl, nicolaikerk-appingedam.nl, Wikipedia
Pictogram: landhuis PSDDude (iconfinder.com)
In de natuur, maar wel vlak bij Appingedam in de streek Fivelingo
Landgoed Ekenstein
Alberdaweg 70
9901 TA Appingedam
(0596) 628 528
info@ekenstein.com
https://www.ekenstein.com/
Het hotel en restaurant zijn vanwege een grootscheepse verbouwing tot eind 2024 gesloten. De aangrenzende kinderboerderij en het park blijven open voor het publiek.
1648 | 1946
Familie Pels (1989)
Alberdaweg 70, 9901 TA Appingedam, NL